کاوش موضوع آبادان

آبادان شهری در استان خوزستان و مرکز شهرستان آبادان است و بر جزیره آبادان در ۵۳ کیلومتری خلیج فارس جای گرفته است. این شهر به‌دلیل داشتن پالایشگاه نفت و پتروشیمی، راهبردی‌بودن و هم‌مرزی با کشور عراق، از زمان جنگ جهانی دوم یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران بوده است. یکی از بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های نفت جهان (پالایشگاه نفت آبادان) در این شهر قرار دارد. برخی مورخان بر این باورند که پیش از روزگار تاریخ‌نگار یونانی هرودت، منطقهٔ آبادان سکونت‌پذیر بوده است. اولین بافت شهری ناحیه به‌احتمال زیاد، توسط سلوکیان به‌عنوان یک کلونی یونانی-مقدونی‌نشین ایجاد شد. سلوکیان برای مهار فیزیکی قلمروی بیگانه‌ای که در کنترل داشتند، کلونی‌های فراوانی در پیرامون مناطق شهرنشین قدیمی‌تر ایجاد می‌کردند؛ زیرا تغییر هویت سرزمینی که همان زمان هم بسیار کهن بود، دشوار بود. کلونی سلوکیه دجله که بعدها به تیسفون بدل شد و کلونی لائودیسیه که به نهاوند بدل شد، ازجمله همین موارد هستند. در نتیجه، ظن محتملی وجود دارد که کلونی اولیه منطقه برای نظارت بر شهر باستانی شوش تأسیس شده بود. بعدترها طی دوران ساسانی «بهمن‌شیر» یا «بهمن‌اردشیر» یا «وهمن‌اردشیر»، برگرفته از نام نخستین شاه ساسانی (اردشیر بابکان)، نام پیشین شهری بندری بوده که اکنون آن را آبادان می‌شناسیم، و اردشیر بابکان در این بخش ایران اقدامات بسیار انجام داده بود. این شهر در تاختن اعراب به خوزستان به‌کلی نابود شده و یک پادگان به‌جای آن برپا شد. چون‌که نخستین فرمانده این پادگان مردی به‌نام عباد ابن حصین حبطی بود، شهر کوچکی در اطراف این پادگان ایجاد شد، به این مرد منصوب شده و عبادان نام گرفت. امپراتوری عثمانی همواره بر روی آبادان و خرمشهر ادعای مالکیت داشت و در دورهٔ ناصرالدین‌شاه این دو شهر را اِشغالِ نظامی کرد. امیرکبیر به نمایندگی از دولت ایران به مذاکره با امپراتوری عثمانی برای بازپس گرفتن خرمشهر و آبادان رفت. عثمانی‌ها به‌فکر تطمیع شیوخ قبایل عرب افتادند و وعدهٔ معاف‌کردن از پرداخت مالیات در صورت الحاق به عثمانی دادند و به‌طورمشابه دولت ایران اطمینان داشت که عرب‌های ساکن این شهرها خواهان بازگشت به ایران هستند و برای قدرت‌نمایی جلوی دولت عثمانی اعلام کرد که اگر شیوخ عرب گفتند که خواهان بازگشت به ایران هستند، مبلغ سنگینی بر مالیات سالیانهٔ آن‌ها افزوده خواهد شد. باوجوداین، قبایل عرب خواهان بازگشت به ایران شدند و به‌این‌ترتیب در سال ۱۸۴۷ در جریان عهدنامهٔ ارزروم عثمانی‌ها حق حاکمیت مطلقهٔ دولت ایران بر این شهرها را به رسمیت شناختند و از تمامی ادعاهای خود دست کشیدند. در سده بیستم، عبدالکریم قاسم پس از آن که با کودتا به ریاست دولت عِراق رسید، ادعا کرد که عهدنامهٔ ارزروم باید باطل شود و خرمشهر و آبادان باید از ایران جدا و به عراق الحاق بشوند. قاسم، این دو شهر و نیز کشور کویت را متعلق به عراق نامید و در اتحادیهٔ عرب نیز تقاضای الحاق این‌ها به عراق را ارائه کرد. صدام حسین با همین انگیزه به ایران تجاوز نظامی کرد و این دو شهر را مورد حمله خود قرار داد. آثار جنگ ایران - عراق هنوز در این شهرها باقی مانده است. آبادان تا سال ۱۳۵۵ خورشیدی از نظر جمعیت شهر نخست استان خوزستان بود و پس از آن سال جای خود را در رتبه یکم به اهواز داد.... بیشتر در ویکی پدیا